تحلیل تکنیکال، یک روش علمی است که برای پیش‌بینی رفتار نمودارها در آینده از اطلاعات گذشته یک سهم یا صنعت استفاده می‌کند. این روش با تمرکز بر داده‌ها و نمودارهای یک بازار، الگوها و روند‌های قیمتی را شناسایی می‌کند تا با استفاده از این اطلاعات، به پیش‌بینی قابل اطمینانی از آینده بازار مورد نظر برسد. تحلیل تکنیکال یکی از متداول‌ترین روش‌های تحلیل بازارهای مالی مانند بورس اوراق بهادار و بورس کالا است. با استفاده از تحلیل تکنیکال، سرمایه‌گذاران قادرند با منطق و اطمینان بیشتری به معاملات خود بپردازند که این امر منجر به سودآوری و آرامش بیشتری خواهد شد. به همین دلیل، آموزش تحلیل تکنیکال همواره جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌های آموزشی بورس دارد و به‌عنوان یکی از مباحث مهم و اساسی مطرح می‌شود. در ادامه مقاله تحلیل تکنیکال را بیشتر بررسی خواهیم کرد.

مفاهیم تحلیل تکنیکال

در واقع، معامله‌گری بدون دانش و استفاده از روش‌های تحلیلی در بورس می‌تواند مانند پرتاب یک تاس باشد. در این حالت، احتمال موفقیت بسیار کمتر از احتمال شکست است، مانند آنکه عدد ۶ در پرتاب تاس چندان زیاد نیست. این موضوع ریسک قابل توجهی را بر دوش سرمایه‌گذار قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به اتلاف سرمایه و خسارت‌های مالی جدی شود.
تحلیل تکنیکال یک ابزار کلیدی است که به کمک آن می‌توانید تغییرات قیمت یک دارایی را بررسی کرده و الگوها و روندهای قیمتی را شناسایی کنید. با استفاده از این تحلیل، می‌توانید زمان مناسب برای خرید و فروش دارایی‌ها را شناسایی کنید و تصمیم‌های مطمئن‌تری در معاملات خود بگیرید. این به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا از ریسک‌های بیشتری که با معامله‌گری بی‌اطلاع و بدون تحلیل همراه است، جلوگیری کند و به سودآوری بیشتری دست یابد.

تفاوت تحلیل تکنیکال با تحلیل بنیادی

به طور خلاصه، تحلیل بنیادی به ما کمک می‌کند تا ارزش واقعی یک دارایی را شناسایی کرده و با قیمت فعلی آن مقایسه کنیم، درحالی‌که تحلیل تکنیکال بر اساس روند تاریخچه‌ای قیمت‌ها، شاخص‌ها و عوامل تقاضا و عرضه، به ما کمک می‌کند رفتار آینده قیمت‌ها را پیش‌بینی کنیم.
معامله‌گران حرفه‌ای از هر دو روش تحلیلی استفاده می‌کنند تا بهترین تصمیمات را بگیرند؛ اما برای بهبود دانش معامله‌گری، لازم است که هر دو مهارت تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی را پرورش دهید که البته زمان بسیاری می‌طلبد. به همین دلیل، بسیاری از افراد به‌جای معامله مستقیم در بازار، به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری متمرکز می‌شوند.

پدر علم تحلیل تکنیکال کیست؟

خاستگاه تحلیل تکنیکال به دهه‌ها یا حتی قرن‌ها پیش بازمی‌گردد. بر اساس برخی منابع تاریخی، دانش تحلیل تکنیکال برای اولین بار در ژاپن در قرن ۱۸ ظاهر شد. این نوع تحلیل ابتدا برای تحلیل قیمت‌های برنج استفاده می‌شد و سپس به سایر بازارهای مالی گسترش یافت.
در قرن ۱۹، تحلیل تکنیکال به خصوص در آمریکا شهرت یافت. «چارلز هنری داو» از جمله افرادی بود که در این زمینه فعالیت کردند. وی به‌وسیله مطالعه الگوهای قیمتی و نمودارهای بازار، تحلیلی سیستماتیک و رویکردی علمی برای پیش‌بینی رفتار بازارها ارائه کرد. به او به‌عنوان پدر علم تحلیل تکنیکال نوین نیز اشاره می‌شود. از آن زمان تا به امروز، تحلیل تکنیکال در بروکر فارسی فارکس به عنوان یکی از اصولی‌ترین روش‌های تحلیل بازارهای مالی شناخته شده و به وسیله تکنولوژی و روش‌های پیشرفته‌تر توسعه یافته است.

نمودار قیمت چیست؟

1. نمودار خطی (Line Chart): در این نوع نمودار، نقاط داده با خطوط متصل شده‌اند تا تغییرات قیمت به طول زمان نمایش داده شود. این نمودار به‌عنوان یکی از ساده‌ترین و پرکاربردترین نمودارها در تحلیل تکنیکال شناخته می‌شود.
2. نمودار شمعی (Candlestick Chart): این نوع نمودار قدرتمندتری برای نمایش اطلاعات از جمله باز و بسته شدن قیمت، بالاترین و پایین‌ترین قیمت در یک بازه زمانی خاص دارد. هر میله شمع به‌صورت شمعی نشان داده می‌شود و به ترتیب نشان می‌دهد که بازار در آن بازه زمانی صعودی یا نزولی بوده است.
3. نمودار نقاط و ستونی (Bar Chart): در این نوع نمودار، برای هر بازه زمانی، یک ستون نشان داده می‌شود که بالاترین، پایین‌ترین، باز و بسته شدن قیمت را نشان می‌دهد. این نوع نمودار نیز برای تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود، اما معمولاً در کنار نمودار شمعی یا خطی برای اطلاعات بیشتر استفاده می‌شود.
   این سه نوع نمودار اطلاعات مربوط به قیمت اوراق بهادار را به صورت گرافیکی نمایش می‌دهند و در تحلیل تکنیکال بسیار کاربرد دارند.

این که تحلیلگر از کدام نوع از نمودارها استفاده می‌کند، به نوع اطلاعاتی که به دنبال آن هستند و سطح مهارت فردی آن‌ها بستگی دارد.

حجم در تحلیل تکنیکال

حجم، به تعداد سهام یا قراردادهایی است که در یک بازه زمانی مشخص، معمولاً در روز، معامله می‌شود. این مفهوم از جنبه‌های مختلف برای تحلیل تکنیکال اهمیت دارد، زیرا برای تایید الگوها و روندها به کار می‌رود. ارتباط حجم با قیمت نشان می‌دهد که آیا یک حرکت قیمتی با تقاضا و عرضه قوی همراه بوده است یا خیر.
حرکت قیمتی با حجم نسبتاً زیاد، عموماً نشانه‌ای از قدرت و قوت در روند است. تحلیل‌گران با مراقبت به حجم، می‌توانند الگوهای رفتاری بازار را تشخیص دهند. به‌عنوان‌مثال، اگر قیمت به همراه حجم زیادی افزایش یابد، این نشانه‌ای از اعتماد و قدرت در جهت حرکت صعودی است.
درصورتی‌که حجم در طول یک روند صعودی کاهش یابد، این می‌تواند نشانه‌ای از ضعف در روند صعودی باشد. به‌عبارت‌دیگر، کاهش حجم همراه با رشد قیمت ممکن است نشان دهنده تحول در نگرش بازار یا کاهش اعتماد بازار به این روند باشد.
در کل، حجم همراه با تغییرات قیمتی نقش مهمی در تحلیل تکنیکال دارد و ممکن است به تحلیل‌گران راهنمایی کند تا درک بهتری از رفتار بازار و روندهای آینده داشته باشند.

بیشتر بخوانید: فارکس چیست؟

سطح حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال

در تحلیل تکنیکال، دو اصطلاح بسیار رایج به نام حمایت» و مقاومت وجود دارد. حمایت به قیمتی اشاره دارد که فرض می‌شود تقاضا به‌اندازه کافی قوی است و از افزایش قیمت بیشتر جلوگیری می‌کند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که قیمت اوراق به ارزش واقعی خود کاهش یافته و به نقطه‌ای نزدیک‌تر به ارزش معقول آن رسیده باشد. در نتیجه، علاقه‌مندی در خریداران برای ورود به سرمایه‌گذاری ایجاد می‌شود و فروشندگان تمایل کمتری به فروش در همان قیمت اظهار می‌کنند. مقاومت از سوی دیگر، سطحی از قیمت است که دقیقاً برعکس حالت توضیح داده شده عمل می‌کند. در این حالت، تقاضا ضعیف‌تر است و از افزایش قیمت جلوگیری می‌کند.

روندها

روند به‌عنوان جهت کلی بازار یا نمودار قیمتی یک دارایی تعریف می‌شود. بسیاری از تحلیل‌گران از روند به‌عنوان مسیر معاملات خود استفاده می‌کنند. روندهای صعودی و نزولی در همه بازارها اتفاق می‌افتند، از جمله بازارهای سهام، اوراق قرضه و معاملات آتی. یکی از روش‌های معمول برای شناسایی روندها، استفاده از خط روند است. در این روش، نقاط اوج (برای روندهای نزولی) یا نقاط قعر (برای روندهای صعودی) را به هم متصل می‌کنیم.
برای روندهای صعودی، خط روند از نقاط قعر شکل گرفته و سطح حمایتی را برای حرکت‌های بعدی قیمت نشان می‌دهد. در مقابل، برای روندهای نزولی، خط روند از نقاط اوج شکل گرفته و یک سطح مقاومت را برای حرکت‌های بعدی قیمت نمایش می‌دهد.
با استفاده از خط روند، تحلیل‌گران می‌توانند بهترین زمان برای ورود یا خروج از معاملات را پیش‌بینی کنند و به دنبال الگوهایی در رفتار بازار بگردند.

شناسایی الگوها

در تحلیل تکنیکال، تغییر بین روندهای صعودی و نزولی اغلب با الگوهای قیمتی مشخص می‌شود. طبق تعریف، الگوی قیمتی، شکل و پیکربندی قابل تشخیصی از حرکت قیمت است که با استفاده از یک سری خط روند و یا منحنی ترسیم می‌شود. چند نمونه از مهم‌ترین الگوها که به تحلیل بهتر کمک ‌می‌کنند:

الگوی پرچم
الگوی سر و شانه
الگوی کف و سقف دوقلو
الگوهای هارمونیک

نقش اندیکاتور در تحلیل تکنیکال

اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال مجموعه‌ای از نقاط داده هستند که یک نمودار راهنما را تشکیل می‌دهند. این نمودار با استفاده از محاسبات ریاضی بر اساس قیمت و حجم گذشته ارزش‌های یک اوراق بهادار برای پیش‌بینی روند بازار آن تهیه می‌شود. اندیکاتورها را می‌توان بر اساس ویژگی‌های مشترک خود، یعنی قیمت و حجم، دسته‌بندی کرد. به‌عنوان‌مثال، درحالی‌که اندیکاتورهای قیمتی به اندازه‌گیری روند کلی حرکت قیمت کمک می‌کنند، اندیکاتورهای مربوط به حجم در اندازه‌گیری احساس و جو کلی حاکم بر بازار نقش‌آفرین هستند.
توجه به این نکته مهم است که بررسی اندیکاتورها بیشتر از این‌که یک علم باشد، یک هنر است؛ زیرا امکان دارد یک اندیکاتور یکسان، رفتارهای مختلفی را در اوراق بهادار مختلف نشان دهد. از طریق مطالعه دقیق و تجربه، مهارت لازم برای مطالعه صحیح اندیکاتورهای مختلف به‌مرورزمان به دست می‌آید.

معرفی اسیلاتور و نحوه کارکرد آن

اسیلاتورها گونه‌ای از اندیکاتورها هستند که به‌طورمعمول در یک پنجره جدا یا زیر نمودار اصلی نمایش داده می‌شوند. تفاوت اساسی این دسته از اندیکاتورها با سایر اندیکاتورها در این است که شیوه نمایش آن‌ها در یک پنجره مستقل قرار دارد. اسیلاتورها معمولاً به همراه دیگر اندیکاتورها توسط تحلیل‌گران استفاده می‌شوند تا بهترین تصمیمات معاملاتی را برای خودشان اتخاذ کنند.
وقتی که تحلیل‌گران نمی‌توانند به راحتی روند بازار را از طریق نمودار اصلی تحلیل فنی شناسایی کنند، از اسیلاتورها استفاده می‌کنند. اسیلاتورها عموماً برای نمایش نوسانات بازار استفاده می‌شوند و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا رفتار خریداران و فروشندگان را در کوتاه‌مدت بررسی کنند و حجم بیش از اندازه‌ای را شناسایی کنند.
به زبان ساده، اسیلاتورها ابزاری هستند که نوسانات بازار را نشان می‌دهند و این به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا در تحلیل و تصمیم‌گیری‌های خود دقت بیشتری داشته باشند.

کلام آخر

تحلیل تکنیکال واقعاً یک هنر است که امکان می‌دهد با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌هایی که شامل ابزارها، نمودارها، اندیکاتورها و غیره هستند، به تحلیل سهام بپردازید. یکی از مهم‌ترین جوانب این رویکرد، قدرت پیش‌بینی وضعیت بازار برای سهم یا شاخص مورد نظر است. تحلیل تکنیکال و تحلیل نموداری، نه‌تنها در بازارهای مالی مانند بازار سرمایه مورد استفاده قرار می‌گیرد، بلکه در سایر بازارها از جمله بازار مسکن، بازار ارز و بازارهای کالایی نیز به کار می‌رود. به‌عبارت‌دیگر، با تحلیل فنی می‌توانید به تحلیل رفتار بازار و تحلیل خرید و فروش در بروکر فارکس پرداخته و از دانش تکنیکی و نموداری خود استفاده کنید، بدون اعتماد به اخبار، شایعات و عوامل تحلیل بنیادی. این نکته مهم است که بر اساس تئوری‌های تحلیل تکنیکال، همه‌ اطلاعات مهم بازار در قیمت‌ها و حجم معاملات بازتاب می‌یابد.